Τα “χαμένα παιδιά”

Τα “χαμένα παιδιά” (feral children) στην επιστήμη είναι μια εξαιρετικά σπάνια περίπτωση παιδιών που, αν και αποσυνδέθηκαν από τους γονείς τους σε βρεφική ηλικία, κατάφεραν να επιβιώσουν στην άγρια φύση, είτε από μόνα τους είτε με τη βοήθεια ζώων. 

Εν ολίγοις είναι το “απαγορευμένο πείραμα” που πολλοί ψυχολόγοι και φιλόσοφοι θα ήθελαν να θέσουν σε εφαρμογή:Πώς θα είναι ένα παιδί που θα γεννηθεί και θα μεγαλώσει χωρίς να έρθει ποτέ επαφή με τον ανθρώπινο πολιτισμό; Πώς θα σκέφτεται; Τι γλώσσα θα μιλά; Πώς θα περπατά; Πώς θα συμπεριφέρεται; Θα έχει ηθικούς φραγμούς; Θα πιστεύει σε κάποια ανώτερη δύναμη; Θα αντιλαμβάνεται τον κόσμο όπως τον αντιλαμβανόμαστε εμείς; Πώς θα εκδηλώνει τα συναισθήματά του; Θα έχει την ικανότητα να μάθει μετά από κάποια ηλικία;

Με λίγα λόγια, τέτοιες περιπτώσεις μας δίνουν μια εικόνα για ανθρώπινη φύση όταν αυτή χάσει την επαφή της με την κοινωνία, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση.

Victor: Το “απαγορευμένο πείραμα”

Το 1801, ο Jean – Marc Itard, Γάλλος ιατρός, ανέλαβε να μελετήσει ένα δωδεκάχρονο παιδί – αγρίμι, που είχε βρεθεί στο δάσος του Aveyron, στη Γαλλία, να ζει μόνο του απομακρυσμένο από την οικογένειά του, άγνωστο πώς και γιατί, από πρώιμη βρεφική ηλικία. Έως τότε, η επιστήμη δεν είχε την ευκαιρία να μελετήσει την επίδραση της παντελούς απουσίας ανθρώπινης επαφής σε ένα παιδί.

Τα χαρακτηριστικά που περιέγραψε ο ιατρός Itard στο παιδί, που ο ίδιος ονόμασε Victor, ήταν τα εξής:

Δεν έμαθε ποτέ να μιλά.
Είχε μία δική του αντίληψη σε ποια σειρά πρέπει να μπαίνουν τα πράγματα.
Τραβούσε τους ανθρώπους κοντά στα αντικείμενα που ήθελε να χρησιμοποιήσει.
Δεν έπαιζε ποτέ με τα παιχνίδια με έναν δημιουργικό τρόπο (σενάριο).
Επιπλέον, o Itard επισήμανε ότι ενώ μπορούσε να διδάξει τον Victor να συμπεριφέρεται με έναν κοινωνικά αποδεκτό τρόπο, όταν άλλαζαν οι συνθήκες του περιβάλλοντος (π.χ. νέος χώρος), o Victor είχε την τάση να επέρχεται στην αρχική του συμπεριφορά, μη κοινωνικά αποδεκτή.

Ο Itard υπήρξε ο πρώτος μελετητής που κατέγραψε τους τρόπους και τις μεθόδους που χρησιμοποίησε για να εκπαιδεύσει ένα “διαφορετικό” παιδί. Η εργασία του θεωρείται ότι έδωσε το έναυσμα στην Παιδαγωγική να μελετήσει τις μεθόδους που βοηθούν την εκπαίδευση των παιδιών, όπως της Μοντεσοριανής Σχολής.

Επισήμως, το πρώτο παιδί με αυτισμό ήταν ο Βίκτωρ. Ειδικότερα η Uta Frith, διακεκριμένη ψυχολόγος, που επικέντρωσε την μελέτη της στον αυτισμό, θεωρεί τον Victor, το πρώτο παιδί επίσημα καταγεγραμμένο με αυτισμό, παρότι, βεβαίως, αρχές του 19ου αιώνα, οπότε έζησε ο Victor, η διάγνωση “αυτισμός” ήταν άγνωστη”.

Ο “ιατρός” Itard γεννήθηκε το 1774 στη Γαλλία και αναγκάστηκε να καταταγεί στον στρατό, κατά την Γαλλική Επανάσταση. Χωρίς ακαδημαϊκή εκπαίδευση, ως απλός τραπεζικός υπάλληλος, παρουσιάστηκε ως ιατρός στην κατάταξη. Το 1796 ήταν βοηθός χειρουργός στο Στατιωτικό Νοσοκομείο Val de Grâce στο Παρίσι. Το 1799 εργάζονταν στο Εθνικό Ιδρυμα Κωφών. Εργάστηκε κοντά στον ιατρό René Laennec (σπουδαγμένο με περγαμηνές!), που το 1816 ανακάλυψε το στηθοσκόπιο, και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον στην μελέτη της ακοής και στην εκπαίδευση των άλαλων ατόμων.

Θεωρείται από πολλούς ως “ο πατέρας της ειδικής αγωγής” και ειδικότερα της νοηματικής γλώσσας.

Στη Γαλλία, η περίπτωση του Victor είναι γνωστή ως “το απαγορευμένο πείραμα”, καθώς ήταν αδιανόητο να επαναληφθεί μία παρόμοια μελέτη στο όνομα της επιστήμης. Εκατόν πενήντα χρόνια αργότερα, η ιστορία επαναλήφθηκε, αυτή τη φορά στην Αμερική!

Πηγή: noesi.gr